Het Hof in Vosselaar geeft geheimen prijs
Het Hof, een achttiende-eeuwse pastorij in Vosselaar omringd door een domein van 27 hectare, zal binnen enkele jaren weer in volle glorie hersteld zijn. Sinds de aankoop van het monument in 2018 bereiden Kempens Landschap en de gemeente Vosselaar de restauratiewerken voor. Uit archiefonderzoek bleek dat de site een wel heel boeiende geschiedenis kent. Archeologen gingen de voorbije weken aan de slag om dit alles in kaart te brengen.
Om een goed beeld te krijgen van de historische waarde van Het Hof zoals we het vandaag kennen, is een uitvoerige nota opgesteld op basis van kaarten, teksten en oude archieffoto’s. “Het Hof van Vosselaar kent een zeer lange voorgeschiedenis, die wellicht teruggaat tot een middeleeuwse of nog oudere omwalde site. De nog aanwezige grachtenstructuur is daar een relict van. Later werd de pastorij voor Beerse en Vosselaar hier gesitueerd. Mogelijk had die in de vijftiende eeuw een heel andere opbouw dan vandaag. De archeologen vermoedden dat de voorgevel naar Beerse gericht was dat er ook een poortgebouw aanwezig was. Om uitsluitsel te krijgen, hebben we bijkomend onderzoek laten uitvoeren op het terrein. Het resultaat daarvan is nu bekend,” verklaart Kathleen Helsen, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Kempens Landschap.
Als eerste stap onderzochten de archeologen de afwijkingen in de bodem met niet-destructieve technieken. Door zulk ‘onderzoek zonder ingreep in de bodem’ konden de medewerkers van ABO N.V. nagaan wat de oorspronkelijke vorm van de ringgracht was. Ook de grootte en vorm van het poortgebouw werden onderzocht. Jan de Haes, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Kempens Landschap legt uit: “Met behulp van elektromagnetische inductie scanden de archeologen de bodem. Op basis van de eerste resultaten werd duidelijk dat er nog steeds bakstenen muurresten in de bodem zaten. De ondergrond wees ook uit dat de ringgracht oorspronkelijk een ander uiterlijk had. De controleboringen die de archeologen uitvoerden, bleken deze vermoedens te bevestigen.”
Nadat de archeologen de exacte positie van de resten in kaart hadden gebracht, volgde een vooronderzoek mét ingreep in de bodem. Door proefsleuven te graven op plaatsen die tijdens de restauratiewerken mogelijks verstoord zullen worden, kon het archeologische erfgoed geïnventariseerd en onderzocht worden. De archeologen ontdekten de funderingen van het verdwenen poortgebouw. De baksteenformaten en de mortel stammen uit dezelfde periode als het oudste gedeelte van Het Hof, namelijk de kelder. Langs de kant van de ringgracht was de fundering dieper ingegraven wat de archeologen doet vermoeden dat de gracht rond Het Hof op dat moment veel breder was en mogelijk tot tegen het poortgebouw liep.
Gilles Bultinck, burgemeester van Vosselaar, besluit: “De gemeente is blij met deze nieuwe stap in de opwaardering van Het Hof. Nu de archeologische resten in kaart zijn gebracht, kunnen de architecten hier rekening mee houden tijdens de uitvoering van de restauratiewerken. Voor de onderzoeken verkregen we overigens een premie van 19.508 euro van het agentschap Onroerend Erfgoed”.