Jan Vlemincktoren en remise in Wijnegem herenigd
In het park van Wijnegem pronkt een in oorsprong zestiende-eeuws neerhof van een verdwenen kasteel. Rond een binnenplein staan de als monument beschermde Jan Vlemincktoren en een remise. De remise in eigendom van Wijnegemhof bvba maakt deel uit van het bedrijf Avantgarden nv, een studiebureau en aannemer voor landschapsprojecten. De Vlemincktoren is eigendom van de gemeente Wijnegem maar wordt binnenkort in erfpacht gegeven aan Wijnegemhof bvba. Zij zullen de komende 99 jaar zorg dragen voor het gebouw.
De Jan Vlemincktoren maakt deel uit van het neerhof van een inmiddels verdwenen Spaans waterkasteel. Het was een prestigieus gebouw dat in de negentiende eeuw een neogotisch uiterlijk kreeg met slanke ramen en fraai bewerkte gevels. In 1978 werd de Vlemincktoren beschermd als monument, een jaar nadat het gehele Wijnegemhof als beschermd landschap werd aangeduid. De gemeente Wijnegem is eigenaar van het park en het gebouw.
De voorbije jaren werden de restauratie en herbestemming van de Vlemincktoren grondig voorbereid. Hiervoor deed de gemeente Wijnegem een beroep op Kempens Landschap, een organisatie met een jarenlange ervaring in dergelijke opdrachten. Ivo Wynants, burgemeester van de gemeente Wijnegem legt uit: “Van bij het begin stond vast dat we wilden samenwerken met een private partner om het monument nieuw leven in te blazen en de zorg voor het gebouw op zich te nemen. De nieuwe functie moest uiteraard rekening houden met de erfgoedwaarde van het monument en zijn ligging in een publiek en beschermd landschap. Na ontwerpend onderzoek bleek dat een functie als kantoor of polyvalente ruimte de beste optie zou zijn.” Na een tweede open oproep in december 2017 werden gesprekken opgestart met verschillende kandidaten. Dit leidde uiteindelijk tot de op til zijnde samenwerking met Wijnegemhof.
Begin deze maand werden de plannen voor de Jan Vlemincktoren voorgesteld tijdens een Raadscommissie in het gemeentehuis. Jan De Haes, gedeputeerde van de provincie Antwerpen, licht toe: “Het bedrijf Wijnegemhof zal de Vlemincktoren na de restauratiewerken verder inrichten en in gebruik nemen als kantoor. Om dit te bekrachtigen zal er binnenkort een erfpacht afgesloten worden voor een periode van 99 jaar tussen de gemeente Wijnegem en Wijnegemhof bvba. Daarmee is de toekomst van het monument veiliggesteld.”
Hoe de site er dan precies zou uitzien licht gedeputeerde van de provincie Antwerpen Kathleen Helsen toe: “Het binnenplein wordt heraangelegd waardoor de remise en de Jan Vlemincktoren opnieuw één landschappelijk geheel zullen vormen. Parkbezoekers zullen niet langer over het binnenplein kunnen wandelen. Maar door de aanleg van een alternatieve wandelweg en een brug met uitkijkplatform, blijft het zicht op het monument wel gevrijwaard. Voor speciale evenementen of activiteiten in het park zal de site ook sporadisch worden opengesteld voor het publiek.”
Restauratiewerken
De gemeente Wijnegem zal het monument eerst volledig laten restaureren. Dit wordt gedeeltelijk bekostigd door een Vlaamse erfgoedpremie van 997.964,16 euro. De werken starten midden 2019 en zullen ongeveer een jaar tijd in beslag nemen.