Kolonies van Weldadigheid gaan in 2018 voor UNESCO Werelderfgoed!

Een internationale expertgroep heeft de voorbije maanden de nominatie van de Koloniën van Weldadigheid getoetst op zijn unieke waarden, draagkracht en draagvlak en op de haalbaarheid van de planning. Het besluit van het Nederlandse Rijk om het dossier definitief voor te dragen laat zien dat het meer dan kansrijk is! De Nederlandse en Vlaamse partners zijn dan ook zeer verheugd.

Bovendien is het bijzonder dat de Koloniën van Weldadigheid juist in het jaar 2018 de beoogde status van UNESCO werelderfgoed kunnen verkrijgen. De Maatschappij van Weldadigheid, de oprichter van de Koloniën, bestaat dan 200 jaar en het is dan tevens vijfentwintig jaar geleden dat de Wet op de landloperij in België werd afgeschaft.

Sterrenstatus

Inga Verhaert, covoorzitter van Kempens landschap - de landschapsvereniging die in 1997 specifiek werd opgericht vanuit de provincie Antwerpen ter veiligstelling van Wortel- en Merksplas-Kolonie - ziet de voordracht als een blijk van vertrouwen van het Rijk in het dossier en ook als een enorme kans: “Een plek op de Werelderfgoedlijst is nationaal en internationaal een sterrenstatus - de Champions League - die kan zorgen voor een enorme toeristische uitstraling en een economische impuls in de gebieden, met een stevig fundament in hun landschappelijke waarde”.

Covoorzitter Peter Bellens  prijst ook de inzet van alle partijen: “Er is de voorbije drie jaar reeds hard gewerkt aan historisch en internationaal vergelijkend onderzoek, maar ook aan het partnership tussen de Vlaamse en Nederlandse Kolonies.  Er volgen nu nog twee boeiende jaren van 'hard labeur' om tegen begin 2017 een volledig en kansrijk dossier over te maken.”

De Kolonies uniek op wereldschaal

De Kolonies van Wortel, Merksplas, Frederiksoord, Ommerschans en Veenhuizen stonden aan de wieg van het moderne denken over armoedezorg en het geloof in de maakbaarheid van de samenleving. Tussen 1818 en 1825 werd maar liefst 100 km2 woeste grond door armen uit de steden omgezet in landbouwgrond zodat ze in hun eigen onderhoud konden voorzien. Wat maakt het verhaal van de Kolonies nu zo uniek? Het is de combinatie van arbeid in landontginning en landbouw enerzijds en het systeem van opgelegde normen en discipline maar ook beloningen en algemeen verplicht onderwijs anderzijds dat uniek was. Het was een compleet nieuw model voor armenzorg, een vooruitstrevend sociaal experiment dat heel grootschalig werd uitgevoerd. Het model kreeg dan ook belangstelling en navolging tot ver buiten de landsgrenzen. 

De voormalige landloperskolonies zijn ondertussen zeer waardevol erfgoed geworden. Het zijn uitgestrekte domeinen met bossen, open ruimte en historische gebouwen, doorsneden door statische dreven.  Wortel- en Merksplas-Kolonie versterken het nominatiedossier omdat deze domeinen nog heel authentiek zijn. Onder voorzitterschap van Kempens Landschap werken de verschillende Vlaamse actoren reeds sinds 1997 aan de veiligstelling en opwaardering, uitgaande van de Vlaamse beschermstatus als landschap. De UNESCO-potentie die vandaag werd uitgesproken, sterkt de Vlaamse partners om op de ingeslagen weg verder te gaan