Restauratie kasteelruïne Ter Elst stap dichterbij

Deze week stelde Stichting Kempens Landschap in samenspraak met de gemeente Duffel het architectenbureau Erfgoed & Visie aan om de restauratie van de kasteelruïne Ter Elst aan de Nete voor te bereiden. Hiermee wordt de volgende stap gezet om de ruïne te herstellen en opnieuw als eventlocatie te gebruiken.

Het kasteel Ter Elst gaat terug tot de 15de eeuw en werd in 1914 grotendeels verwoest. De gemeente Duffel kocht de overgebleven ruïne in 1972, liet ze beschermen en deels restaureren. Nadien werd de ruïne gebruikt als decor voor socio-culturele evenementen. Vanwege de bouwvallige toestand van de ruïne is dit gebruik vanaf 2012 sterk teruggeschroefd en blijft de site onderbenut. Om verder verval te voorkomen is in 2019, in afwachting van een grondige restauratie, het hoofdvolume van de ruïne alvast gestut.

Vorig jaar nam Kempens Landschap het beheer van de kasteelruïne over van de gemeente Duffel om de broodnodige restauratie op gang te trekken. Het Vlaamse agentschap Onroerend Erfgoed maakte van deze nieuwe ontwikkeling gebruik om de bescherming als monument uit 1972 te verruimen naar het ganse kasteeleiland en haar omgeving. Jan De Haes, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Kempens Landschap: “Het lokaal bestuur wil het kasteeleiland openstellen en opnieuw in gebruik nemen voor socio-culturele evenementen. Vanuit dit bouwprogramma en de daaraan verbonden vereisten qua sanitair, toegankelijkheid etc. maakten we een eerste inschatting van het financiële plaatje. Nu de toekomst van het monument duidelijk is, kunnen we gericht een restauratiearchitect aanstellen.”

Traject naar restauratie

Eind vorig jaar publiceerde Kempens Landschap de opdracht om een restauratiearchitect aan te stellen voor de kasteelruïne. Burgemeester van Duffel Sofie Joosen: “Na evaluatie van de ingediende offertes en terugkoppeling met het agentschap Onroerend Erfgoed is de opdracht gegund aan Erfgoed & Visie bv uit Malle. Dit architectenbureau realiseerde in Duffel al de restauratie van het spoorwegfort en de cinema Plaza. Ze hebben dus al ervaring met de gemeente, Kempens Landschap en enkele van onze erfgoedparels.”

Lili Stevens, eerste schepen van de gemeente Duffel, legt uit wat de volgende stappen zijn: “Eerst zullen de architecten in overleg met de gemeente en Kempens Landschap enkele voorontwerpen opmaken. Voor het agentschap Onroerend Erfgoed is het cruciaal om nog resterende gebouwdelen zoals losse muren en torens opnieuw als een functionerend gebouw met elkaar te verbinden om verdere stabiliteitsproblemen te vermijden. Vanuit de gemeente pleiten we er ook voor om de ruïne zo goed mogelijk te beveiligen met de toekomstige bestemming in het achterhoofd.”

Kathleen Helsen, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Kempens Landschap beschrijft het verdere traject: “De voorontwerpen van de architecten zullen aanleiding geven tot onder andere archeologisch onderzoek en stabiliteitsonderzoek. Op basis van de onderzoeksresultaten zal nadien een gedragen erfgoedpremiedossier worden ingediend bij het agentschap Onroerend Erfgoed en een omgevingsvergunning worden aangevraagd. Op dat moment kunnen inwoners alvast de plannen inkijken en eventueel opmerkingen formuleren.”