Restauratieplannen voor Fort 4

Het als monument beschermde Fort 4 in Mortsel zal stapsgewijs worden gerestaureerd. Samen met vzw Kempens Landschap en de Vlaamse Erfgoedkluis, een fonds beheerd door ParticipatieMaatschappij Vlaanderen, diende de stad Mortsel een nieuwe meerjarige subsidieovereenkomst in bij de Vlaamse overheid. Hierin zijn vijf fasen vastgelegd waarbij de stad telkens beroep kan doen op de Vlaamse erfgoedpremie.

Erfenis van Brialmont

Fort 4 Mortsel is een van de zeven overblijvende Brialmontforten die de stad Antwerpen moesten verdedigen bij een vijandelijke inval. Deze forten werden tussen 1860 en 1864 opgetrokken uit baksteen en zandsteen. Fort 4 is redelijk gaaf bewaard gebleven en heeft fraai metselwerk en versieringen in natuursteen. Boven de ingang naar het binnenfort pronkt het monogram van koning Leopold I. Bijzonder is dat het ophaalmechanisme van de brug nog steeds aanwezig is. Het fort is beschermd sinds 1984 en in 2000 kocht de stad Mortsel het bouwwerk aan. Momenteel is het fortdomein opengesteld als park en vinden er rondleidingen en evenementen plaats.

Nieuwe start

In 2016 werd reeds een meerjarige subsidieovereenkomst ingediend voor de restauratie van het fort. Gezien de complexiteit en omvang van het dossier vroeg de stad Mortsel vorig jaar aan vzw Kempens Landschap om samen naar een oplossing te zoeken om de kostelijke restauratie te kunnen dragen en verantwoorden. Ook de Vlaamse Erfgoedkluis, een fonds beheerd door ParticipatieMaatschappij Vlaanderen, is betrokken bij dit onderzoek, waarbij gekeken wordt hoe de site opnieuw geactiveerd kan worden en nieuwe functies ook financieel kunnen bijdragen aan de instandhouding van dit erfgoed op lange termijn.

Erik Broeckx, burgemeester stad Mortsel licht toe: “Fort 4 is echt een begrip geworden in Mortsel en vele inwoners vinden hun weg naar dit bijzondere erfgoed. Als eigenaar van Fort 4 zijn we ons echter bewust van het potentieel dat deze site nog te bieden heeft. Daarom willen we onderzoeken hoe Fort 4 gerestaureerd kan worden en een nieuwe functie kan krijgen. Dankzij de hulp van vzw Kempens Landschap kent dit dossier een positieve heropleving en werd er een nieuwe overeenkomst afgesloten met Vlaamse regering.”

Aangepaste overeenkomst

Inga Verhaert, covoorzitter van Kempens Landschap en gedeputeerde van de provincie Antwerpen legt uit: “De meerjarige subsidieovereenkomst die nu werd goedgekeurd is een aangepaste versie van de eerste overeenkomst. De raming van de werken werd geactualiseerd naar hedendaagse prijzen en de restauratie van de wegenis rondom de verschillende gebouwen werd mee opgenomen in de overeenkomst. De volledige restauratie zal in vijf fasen worden uitgevoerd, waarvoor er dus middelen verzekerd zijn vanuit de Vlaamse overheid. Het totale budget wordt verhoogd met bijna 500.000 euro.”

“Met Kempens Landschap hebben we al ervaring met het opstellen en uitvoeren van zulke meerjarenfinanciering” vult Peter Bellens, covoorzitter van Kempens Landschap en gedeputeerde van de provincie Antwerpen, aan. “In Merksplas-Kolonie adviseren we de gemeente Merksplas over de restauratie en herbestemming van de Grote Hoeve en de Landloperskapel van de voormalige landbouwkolonie. Daar werden ondertussen onder coördinatie van Kempens Landschap drie van de tien fasen tot een goed einde gebracht en is ook de vierde fase bijna afgerond. Bovendien is Kempens Landschap eigenaar van het fort van Duffel, dat in 2014 na restauratie opnieuw de deuren opende. We zijn er dus van overtuigd dat we ook hier in Mortsel aan de start van een positief traject staan en danken het stadsbestuur alvast voor het vertrouwen in onze organisatie.”