Vlemincktoren in Wijnegem veiliggesteld

De als monument beschermde JanVlemincktoren in het gemeentepark Wijnegemhof wordt met een erfgoedpremie van de Vlaamse overheid gerestaureerd. De gemeente Wijnegem is eigenaar van het monument en vroeg met steun van Kempens Landschap een versnelde procedure aan om het gebouw te behoeden voor verder verval.

Bijzonder neerhof

De geschiedenis van de Jan Vlemincktoren gaat terug tot de zestiende eeuw. Het gebouw, een neerhof met duiventoren, was onderdeel van een prestigieus Spaans waterkasteel dat diende als buitenverblijf voor een rijke heer. Van het kasteel zelf zijn vandaag enkel de grondvesten bewaard, maar de Vlemincktoren staat er nog steeds. In de negentiende eeuw werd het gebouw aangepast aan de toenmalige mode en kreeg de gevel een neogotisch uitzicht. In 1978 werd het gebouw samen met het koetshuis als monument beschermd. 

Traject van lange adem

De bouwfysische toestand van de Vlemincktoren is helaas alarmerend. Het gemeentebestuur ijverde al jaren om het monument in eer te herstellen en opnieuw een functie te geven. Pas nadat vzw Kempens Landschap op vraag van de gemeente in 2013 betrokken werd bij het dossier kwam er schot in de zaak. De landschapsvereniging bouwde de voorbije 20 jaar al heel wat ervaring op in gelijkaardige restauratie– en herbestemmingsprojecten.

Restauratie is hoogdringend

Omdat de Vlemincktoren een beschermd monument is, kan de gemeente Wijnegem een beroep doen op een erfgoedpremie van de Vlaamse overheid. Normaal neemt zo’n procedure meerdere jaren in beslag. Door de precaire toestand van het monument is de restauratie echter hoogdringend. Daarom vroeg de gemeente met steun van vzw Kempens Landschap een structurele voorafname van de erfgoedpremie aan. De Vlaamse Overheid keurde deze aanvraag goed en zal binnenkort de premie toekennen.

Ivo Wynants, burgemeester van Wijnegem, is verheugd met de positieve ontwikkeling in het dossier: “Dit betekent een enorme versnelling in het restauratietraject van de Vlemincktoren. Zonder de hulp van Kempens Landschap hadden we dit nooit zo snel kunnen realiseren. We zijn ook zeer dankbaar dat Vlaanderen de voorafname goedkeurde. Binnenkort zal de Vlemincktoren weer een mooi landschapselement zijn in het openbare park én een nuttige functie vervullen.”

Toekomst voor de Vlemincktoren

“Nu kan het echte werk beginnen” vertelt Inga Verhaert, covoorzitter van Kempens Landschap en gedeputeerde van de provincie Antwerpen. “We gaan de Vlemincktoren natuurlijk met zorg restaureren. De schildering op de toren zal opnieuw de eyecatcher worden. De geschiedenis liet ook sporen na op het monument. Je kan als het ware verschillende historische laagjes zien in de Vlemincktoren en die zullen we ook zichtbaar laten. Wanneer de werken exact beginnen, hangt o.a. af van de definitieve premietoekenning en de aanbestedingsprocedure, maar we staan te trappelen om van start te gaan.”

“Binnenkort lanceren we een nieuwe open oproep voor de invulling van het gebouw,” vult Peter Bellens aan, eveneens covoorzitter van Kempens Landschap en gedeputeerde van de provincie Antwerpen. “De gemeente Wijnegem wil immers samenwerken met een private partner om het gebouw een nieuwe bestemming en een duurzame toekomst te geven.

Nu de restauratie van de Vlemincktoren concreet wordt, kan de zoektocht naar deze partner heropgestart worden. Geïnteresseerden raden we zeker aan om de website van de gemeente en Kempens Landschap in de gaten te houden!”