Zuidvleugel abdij wordt intergemeentelijke bib
De gemeentebesturen van Hemiksem, Schelle en Niel gaven hun principieel akkoord om een intergemeentelijke belevingsbibliotheek en de cultuurdienst te vestigen in de zuidvleugel van de Sint-Bernardusabdij. Door deze belangrijke beslissing kan de samenwerking in het intergemeentelijke verband IVEBICA tot een concrete realisatie leiden. Vzw Kempens Landschap coördineert het traject.
De Sint-Bernardusabdij is een voormalige cisterciënzerabdij die in de dertiende eeuw gesticht werd. De abdij groeide doorheen de eeuwen uit tot een imposant complex met verschillende vleugels te midden van een park van zo’n 14 hectare groot. Na de Franse revolutie werden de monniken uit de abdij verdreven. Het gebouw werd nadien uitgebreid en gebruikt als militair hospitaal, gevangenis en opslagplaats. De abdijkerk verdween, maar de statige gevels van de oudste vleugels zijn er nog steeds. Nu is de abdij in eigendom van de gemeente Hemiksem. Naast het gemeentehuis zijn ook het Heemmuseum en het Gilliot- en Roelants Tegelmuseum gevestigd in dit beschermd monument. In een van de vleugels bevinden zich ook serviceflats.
De zuidvleugel werd tussen 1717 en 1721 gebouwd naar een ontwerp van Guillelmus Ignatius Kerricx. De imposante vleugel is opgetrokken in classicerende barok met centraal een vooruitspringend geheel bekroond met een fronton. Doorheen de geschiedenis werd de vleugel verschillende keren verbouwd waardoor het historische interieur grotendeels verloren ging. De dichtgemetselde ramen zijn een getuige van de militaire bestemming die het gebouw had in de negentiende en twintigste eeuw.
Moderne bib in een historisch moment
Inga Verhaert, covoorzitter van Kempens Landschap en gedeputeerde van de provincie Antwerpen licht toe: “De gemeente Hemiksem is eigenaar van deze prachtige erfgoedsite aan de Schelde en vroeg ons om het restauratie- en herbestemmingstraject ervan te begeleiden. Architectenbureau Studio Roma werd door de gemeente Hemiksem aangesteld om een beheersplan voor de ganse site op te maken en daarna een restauratiedossier samen te stellen voor de zuidvleugel. Het beheersplan is afgewerkt en ingediend bij het agentschap voor Onroerend Erfgoed. Als dat goedgekeurd wordt, kan het premiedossier volgen.”
“Het idee om een bibliotheek in de abdij te brengen bestaat al langer”, reageert Peter Bellens, eveneens covoorzitter van Kempens Landschap en gedeputeerde van de provincie Antwerpen. “Nu hebben de drie gemeenten zich formeel geëngageerd om de opmaak van het premiedossier financieel te ondersteunen voor het gedeelte van de bibliotheek. De gemeente Hemiksem draagt de kosten voor de restauratie van de overige ruimten waar o.a. aan een horecazaak en verblijfstoerisme wordt gedacht. Hierdoor kunnen we dit uitdagend project stap voor stap gaan realiseren. Vanuit Kempens Landschap ben ik echt verheugd dat de drie gemeenten hier samen werk van gaan maken, we blijven dit project dan ook enthousiast ondersteunen!”.
Inrichting op maat van inwoners
“Uiteraard is het werk nog lang niet gedaan” legt Francois Boddaert, voorzitter van IVEBICA uit. “Er staat een grote denkoefening op ons te wachten om een nieuwe bib te maken op maat van zo’n 30.000 inwoners én met respect voor het historische monument. Maar het resultaat zal er zijn: de grote hoge ruimtes met veel lichtinval zullen na de restauratie aangenaam zijn om in te vertoeven. De inwoners uit Hemiksem en Schelle krijgen een nieuwe bib op de grens tussen beide gemeenten. Voor inwoners uit Niel zal het aanbod een mooie aanvulling betekenen van de Nielse bibliotheek.”
De drie burgemeesters, Luc Bouckaert (Hemiksem), Rob Mennes (Schelle) en Tom De Vries (Niel) hebben een duidelijk doel voor ogen: “De bib moet een plek worden die uitnodigt tot een bezoek en de inwoners van onze drie gemeenten samenbrengt.”